پابند الکترونیکی
در تعریف پابند الکترونیکی چنین باید بیان داشت که مطابق ماده 62 قانون مجازات اسلامی در جرایم تعزیری درجه 5 تا 8 دادگاه این صلاحیت را دارد که در صورت بودن شرایط مقرر در تعویق مراقبتی شخص مجرم را با رضایت او در محدوده مکانی تعیین شده تحت نظارت از طریق پابند الکترونیکی قرار دهد.
حال این پابند به وسیله کوچکی گفته می‌شود که به مچ پای افراد بسته می‌شود تا به صورت کامل به رفت و آمد زندانی در محدوده مشخص شده نظارت نماید، این پابند به صورت دیجیتالی بوده و عملکرد پیچیده ای نیز ندارد.
نحوه کارکرد پابند الکترونیکی
پابند الکترونیکی مجهز به سیستم ردیابی و جی پی اس می‌باشد که به صورت بیست و چهار ساعت فعال می‌باشد و مأموران امنیتی به این سیستم دسترسی دارند و عبور و مرور زندانی را به هر شکل کنترل می‌کنند و اگر زندانی از محدوده تعیین شده خارج شود صدای هشدار پابند به صدا خواهد آمد و اخطار خواهد داد؛ به این صورت که اگر مجرمی قصد فرار از جایی را داشته باشد و یا بخواهد در مچ بند مورد نظر دست‌کاری نماید به سرعت توسط اشخاص مأمور مورد پیگیری قضایی و دستگیری قرار خواهد گرفت.
مراحل گرفتن پابند الکترونیکی
گرفتن پابند الکترونیکی نیازمند گذراندن مراحلی می‌باشد که به اشاره می‌نماییم:
- دریافت وثیقه در خصوص این که اگر خسارتی به پابند وارد شد از محل آن وثیقه جبران خسارت صورت بگیرد.
- دریافت مبلغی به منظور استفاده از تجهیزات از فردی که می‌خواهد از این پابند استفاده نماید.
- دادن آموزش‌های مورد نیاز به فردی که از پابند استفاده می‌کند و گرفتن تعهد در خصوص رعایت قواعد آن.
ویژگی‌های پابند الکترونیکی
- ضد آب بودن: از مهم ترین ویژگی‌هایی که پابندهای الکترونیکی دارند ضد آب بودن آن‌ها است به این نحو که از سیستم ضد آب برخوردار هستند و بدون آن که نیاز باشد افراد آن را از پای خود درآورند می‌توانند به کارهای روزمره خود اعم از حمام کردن برسند.
- قدرت بالای نگهداری از شارژ: پابندهای الکترونیکی از آن جایی که ممکن است در مدت طولانی نزد مجرم باشد مسئله نگهداری شارژ آن بسیار اهمیت دارد به این شکل که این پابند بعد از آن که در مدت حدودی 72 ساعت شارژ شد می‌تواند تا یک سال شارژ داشته باشد و بدون مشکل کار کند.
- سیستم جی پی اس: مورد آخری که در بالاتر نیز در خصوص ردیاب الکترونیکی به آن اشاره کردیم سیستم جست‌وجو می‌باشد که به صورت دائمی و با دقت بالا از موقعیت زندانی اطلاعات به مأموران می فرستد.
کاربردهای پابند الکترونیکی
به منظور های مختلفی مورد استفاده قرار می گیرد که به آن ها اشاره خواهیم نمود:
- زندانیانی که مرتکب جرم‌های سبک‌تر می‌گردند می‌توانند با اخذ مجوز های لازم از مرجع قضایی به منظور عدم همنشینی با افرادی که به جرایم سنگین‌تر مرتکب شده‌اند و ممکن است از این نظر از حیث اخلاقی در خطر باشند به صورت کنترل شده به وسیله پابند الکترونیکی در محدوده خارج از زندان باشند.
- زندانیانی که می‌خواهند از مرخصی استفاده نمایند و در کنار آن باید تحت نظارت واقع شوند از پابند الکترونیکی برای آن‌ها استفاده می‌کنند تا با خیال راحت و آسوده به عملکرد آن‌ها رسیدگی و نظارت شود.
- مجرمینی که معمولاً به جرایم سنگین اعم از ابد و یا اعدام محکوم شده‌اند همیشه به دنبال پیداکردن راهی برای فرار از زندان می‌باشند خیلی بهتر است که برای این اشخاص از ردیاب‌های الکترونیکی استفاده شود تا به صورت دقیق نسبت به رفتار آن‌ها کنترل‌های لازم صورت بگیرد.
- در برخی از مواقع برای زندانیان دوره‌های آموزشی قرار می‌دهند که آن‌ها می‌توانند برای کسب این دوره‌ها برای ساعت معینی از زندان خارج شوند و برای این که نظارت مناسبی نسبت به عملکرد آنان صورت بگیرد مأموران از پابند الکترونیکی استفاده می‌نمایند.
پابند الکترونیک در قانون
در ماده 553 قانون آیین دادرسی کیفری در خصوص ردیاب الکترونیکی بیان کرده است که در جرایمی که مشمول نظام نیمه آزادی و آزادی می‌گردند قاضی می‌تواند بعد از دریافت نظریه مددکاران و گزارش از جانب شورای زندان در خصوص این که آزادی مجرم مشروط به استفاده از مراقبت الکترونیکی می‌تواند منجر به تداوم زندگی خانوادگی و یا اقداماتی در خصوص درمان پزشکی شود و حضور وی در خارج از زندان در اصلاح او مؤثر می‌باشد اقدام به صدور حکم مبنی بر استفاده مجرم از پابند الکترونیکی را داده و مطابق قوانین و مقررات مربوط در این خصوص اقدامات لازم را می‌نماید.
در ماده 554 قانون آیین دادرسی کیفری بیان شده است که قاضی بعد از کسب موافقت از دادگاه با دریافت تأمین مناسب از شخص محکوم شده دستور اجرای پابند الکترونیکی را صادر و این موضوع را به دادگاه اعلام می‌نماید.
آیین‌نامه اجرایی مراقبت الکترونیکی
ماده 1 آیین‌نامه در خصوص عبارات و اصطلاحاتی که در رابطه با مراقبت های الکترونیکی صحبت شده است.
ماده 2 آیین‌نامه پابند الکترونیکی در خصوص افرادی که امکان دارد با تصمیم قانون تحت مراقبت الکترونیکی قرار گیرند صحبت کرده است که به آن اشاره می‌نماییم:
- مجرمینی که مشمول ماده 217 قانون آیین دادرسی کیفری بند چ آن هستند.
- محکومینی که مشمول ماده 62 قانون مجازات اسلامی هستند.
- زندانی هایی که تحت نظام نیمه آزادی هستند و در مراکز حرفه آموزی شاغل می‌باشند.
- افرادی که مطابق نظر قانون و مرجع قضایی تحت مراقبت هستند و مشمول ماده 42 و 43 قانون مجازات اسلامی می‌شوند.
سوالات متداول
چه مواردی می‌تواند بر عملکرد دستگاه تأثیر منفی بگذارد؟
عواملی چون نقص فنی، قطع شدن سیگنال، ارتباط با پایگاه مبدأ و اتمام باتری می‌توانند جز عواملی باشند که موجب ایراد مشکل گردند.
در قرار تأمین که از متهم دریافت می‌شود درج چه مواردی الزامی می‌باشد؟
نوع اتهام، مفاد حکم، مشخصات کامل متهم، آدرس محدوده مراقبتی متهم و تاریخ شروع و اتمام محکومیت از مواردی است که باید ذکر شود.
فردی که تحت مراقبت های الکترونیکی می‌باشد از چه حقوقی برخوردار خواهد بود؟
این فرد از حقوقی اعم از عفو، مرخصی و آزادی مشروط برخوردار خواهد شد.
